Không có công nghệ hiện đại, không cảm giác lái êm ái. Nhưng những gì mà Fiat 500L mang lại cho người ngồi trong là những trải nghiệm đầy thú vị và khó quên.
Fiat 500 là một mẫu xe minicar được ra mắt lần đầu tiên vào năm 1936 hay còn được gọi với cái tên thân mật là “Mickey” do phần đầu xe có những nét tương đồng được lấy cảm hứng thiết kế từ nhân vật hoạt hình nổi tiếng này. Chiếc xe “tí hon” được sinh ra trong khoảng thời gian nhạy cảm nhất trong lịch sử Ý. Cụ thể là giai đoạn chuyển tiếp từ việc tái thiết sau chiến tranh cho đến sự “bùng nổ” vào những năm 50 bởi một nền kinh tế chủ yếu là nông nghiệp. Nhưng càng ngày xã hội Ý càng cho thấy dấu hiệu của sự phát triển mạnh mẽ theo hướng công nghiệp và người dân Ý cần những phương tiện di chuyển phục vụ cho việc cá nhân. Ngay lập tức sau cuộc chiến tranh, người Ý đã được diện kiến hai mẫu xe máy Vespa và Lambretta. Nhưng Fiat 500 thế hệ đầu tiên với biệt danh “Mickey” đã ra đời nhằm phục vụ nhưng khách hàng cao cấp hơn. Tiếp theo sau đấy, mẫu xe Fiat 600 tiếp tực xuất hiện vào năm 1955 nhưng dường như cái tên Fiat 500 kể từ thế hệ thứ hai mới là điều đáng để nhắc đến.
Thế hệ thứ hai được ra mắt vào tháng 7 năm 1957 và kết thúc năm 1975 sau khi trải qua 6 lần nâng cấp và thay đổi các chi tiết lớn nhỏ nhưng ở chúng đều có điểm chung chính là hình dáng xe gần như giữ nguyên. Kết thúc một cách trầm lắng rồi bất ngờ mẫu xe huyền thoại Fiat 500 bỗng dưng được hồi sinh vào năm 2007. Nếu như người Đức có mẫu xe Volkswagen Beatle với lịch sử lâu đời và kiểu dáng vẫn được giữ nguyên thì người Ý đáp trả bằng chiếc xe minicar nhỏ gọn, kiểu dáng truyền thống và được liệt vào danh sách mẫu xe “gợi cảm” nhất thế giới.
Mẫu xe mà chúng tôi may mắn được trải nghiệm thuộc thế hệ thứ hai và nằm trong lần nâng cấp thứ 5 của hãng Fiat có tên đầy đủ là Fiat 500L (Lusso) được sản xuất trong giai đoạn 1968-1972. Fiat 500L sở hữu chiều dài tổng thể 2.970mm, chiều rộng 1.320mm và chiều cao 1.325mm và có trọng lượng thô chỉ 530kg. Tại Việt Nam có lẽ đây là chiếc xe Fiat 500 đời cổ duy nhất được đưa về Việt Nam bởi một người Pháp khoảng năm 1999. Sau đó chiếc xe này đã thuốc về một nhà sưu tập sống tại Đà Nẵng qua một lần bán đấu giá. Có lẽ vì độ độc và quý hiếm của chiếc xe mà chủ nhân lúc bấy giờ “sống chết” cũng không rời xa đứa con tinh thần của mình. Đã có nhiều lần có những nhà sưu tập xe cổ lặn lội xa xôi từ phía Nam ra Đà Nẵng chỉ để hỏi mua chiếc xe này nhưng chủ xe đều lắc đầu từ chối. Thậm chí có những người quay lại nhiều lần để năn nỉ mua chiếc xe, có một người chơi xe nổi tiếng Sài Thành đã mạnh dạn bỏ số tiền 10.000usd để được sở hữu chiếc Fiat hàng độc này nhưng có lẽ mọi có gắng đều không có kết quả.
Cho đến năm 2005, trong một chuyến du lịch đi ngang qua thành phố Đà Nẵng. Anh Hà Anh Tuấn, một nhà sưu tập xe đã may mắn được làm chủ nhân kế tiếp cho đến tận bây giờ. Có lẽ do sự nổi tiếng trong giới chơi xe, kiến thức am hiểu cùng khả năng chăm chút chiếc xe mà chủ xe mới có thể chuyển nhượng và tiễn đưa chiếc Fiat 500L ra tận Hà Nội.
Trong suốt thời gian tiếp nhận và sử dụng, anh Hà Anh Tuấn cũng không ít lần nhận được những lời ngỏ ý muốn mua lại chiếc xe nhưng những cái lắc đầu cũng tiếp tục là câu trả lời cho sự đam mê của mình. Fiat 500L có lẽ là một trong những chiếc xe nhỏ bé nhất thế giới, khác hoàn toàn so với thế hệ đầu tiên. Ngoại hình nhỏ bé cùng những đường nét tròn trịa, đáng yêu là điểm luôn gây sự chú ý mỗi nơi chiếc xe đi qua. Màu sơn nguyên bản của chiếc xe là màu “xanh cửa sổ”, tiếng lóng mà giới chơi xe cổ hay sử dụng dùng để ám chỉ màu sắc của xe.
Gần đây nhất chiếc xe đã được đưa đi đại tu và thay thế một số bộ phận như hệ thống giảm sóc, rô-tuyn mới, trải qua năm tháng lá côn mới cũng là bộ phận cần thiết phải thay thế cũng như bốn mà phanh và lốp xe. Đồng thời chủ nhân đã quyết định tân trang chiếc xe của mình bằng màu “trắng sứ” mang nhiều âm hưởng của sự hoài cổ và đây cũng là một trong những màu sơn của Fiat 500L thời bấy giờ. Ngoài ra các bộ phận cơ khí khác vẫn được giữ nguyên bản nhưng vẫn còn được sử dụng tốt. Thậm chí tem đăng kiểm tại Ý được gắn trên kính chắn gió được giữ nguyên đã bị cũ dần theo thời gian.
Ẩn dưới nắp ca-pô trước là nơi mà đã có nhiều người bị đánh lừa rằng đây là vị trí của động cơ nhưng thực chất đây được coi như cốp xe với bình xăng có dung tích 22 lít đặt bên trong. Trong khi đấy khối động cơ lại được đặt sau với cải tiến gồm một hệ thống truyền động mới cùng dung tích máy lớn hơn với 499cc làm mát bằng không khí đạt công suất cực đại 18 mã lực tại vòng tua 4.600 vòng/phút. Momen xoắn cực đại 30.5Nm tại 3.000 vòng/phút. Nâng cấp từ khối động cơ thế hệ trước 479cc. Cả hai khối động cơ đều sử dụng hộp số truyền động 4 cấp.
Khác hẳn ngoại hình “mi nhon” hóm hỉnh, bên trong nội thất của chiếc xe hai cửa lại có sức chứa những bốn người bao gồm cả lái xe. Toàn bộ phần ghế da và trần xe đều được làm lại toàn bộ với tông màu da bò làm tăng vẻ sang trọng cho chiếc xe. Bảng tap-lô đơn giản nhất với cụm đồng hồ trung tâm chỉ vận tốc và một số tín hiệu cơ bản khác. Ổ khóa được đặt chính giữa bảng táp-lô đi kèm với nút công tắc bật đèn đồng hồ tốc độ, gạt mưa hay nước rưả kính. Vô-lăng mỏng, nhỏ hai chấu đúng chất cổ điện với sự hiện diện của nút còi chính giữa. Cũng chẳng ngạc nhiên khi toàn bộ hệ thống cửa sổ đều được chỉnh bằng tay và hệ thống điều khóa không khí vào thời bấy giờ có lẽ là thứ mơ hồ. Để tăng không gian và làm mát cho hành khác, ngoài cửa sổ xung quanh nhà sản xuất đã phải trang bị thêm cửa sổ trời với vải bạt kích thước lớn, chi tiết này làm cho cabin của chiếc xe không còn trở nên ngột ngạt mà còn tăng không gian giúp cảm nhận nội thất trở nên thoáng và lớn hơn.
Khóa điện của xe không có chức năng khởi động động cơ như nhiều mẫu phổ thông, nằm giữa hàng ghế trước được bố trí hai cần gạt. Trong đó cần bên trái là le gió dùng trong trường hợp thời thiết lạnh và khó khởi động nó sẽ trở thành vật hữu dụng khi bạn kết hợp với cần gạt có chức năng khởi động máy nằm bên tay phải. Ngồi bên trong cabin bạn sẽ bất ngờ cảm nhận được không gian để chân cho ghế trước hoàn toàn rộng và hợp lý trong khi đó hàng ghế thứ hai lại không dành cho người có chiều cao trên 1m60 do không gian để chân bị gò bó, chật hẹp. Rộng rãi, để chân thoải mãi nhưng do chiều rộng của xe quá hẹp nên khả năng bạn cảm thấy bí bách và khó “cựa quậy” là điều hoàn toàn có thể hiểu được.
Không êm ái, tiếng máy của động cơ vẫn lọt vào cabin thể hiện rõ từng nhịp càng làm cho người lái háo hức muốn di chuyển. Do toàn bộ hệ thông ly hợp mới được thay thế nên khả năng vào số của chiếc xe 40 năm tuổi rất mượt. Chỉ có điều động cơ bé cùng momen xoắn thấp là thứ khiến chiếc xe tăng tốc một cách ì ạch. Do đó đây không phải là một chiếc xe nếu chủ nhân là một người “sống gấp”. Người lái mẫu xe này phải có sự điềm tĩnh và nhẹ nhàng. Vô-lăng nhẹ là điều không tưởng khi mọi lời phán đều cho rằng vô-lăng của mẫu xe cổ này ắt hẳn phải rất nặng.
Thậm chí việc bạn muốn đuổi theo một chiếc xe tải hạng nặng cũng phải mất rất nhiều thời gian cho việc lấy đà. Vận tốc cao nhất mà chúng tôi đạt được cũng chỉ dừng ở mức 70 km/h. Kéo cửa kính xuống đồng thời mở cửa sổ trời, bạn sẽ cảm nhận rõ được từng cơn gió thoáng qua mát rượi cùng cảm giác gần gũi với thiên nhiên.
Nếu có cơ hội được một lần ngồi thử lên chiếc Fiat 500L và dạo quanh một vòng Hà Nội chắc chán bạn sẽ không bảo giờ quên được cái cảm giác hiếm hoi tận hưởng sự chật trội nhưng đầy thú vị cùng hòa mình vào không gian thoáng đãng. Len lỏi qua những con phố cổ một cách dễ dàng và để lại sau lưng những ánh mắt nhìn tò mò, những nụ cười cùng những cái chỉ tay đầy bất ngờ của những người đi đường khi bắt gặp chiếc xe nhỏ xinh dạo phố. Nhưng điều đáng nói là bạn đang được ngồi lên một chiếc xe có lịch sử, một chiếc xe độc nhất và hơn nữa nó còn là chiếc xe có vẻ đẹp gợi cảm nhất tính cho đến thời điểm này.
Một số hình ảnh chi tiết của Fiat 500L
Ảnh: Hiển Xăm
Theo nguồn AutoPro Khám phá huyền thoại Fiat 500L 40 "tuổi"