Học viên chuẩn bị thi bằng lái ở Na Uy – Ảnh minh họa: Norwegian Road Administration
Quy định này ít hơn nhiều so với 136 giờ lý thuyết và 84 giờ thực hành của Việt Nam. Nhưng ngược lại, ở Na Uy, để được dạy lái xe hạng này, gồm cả lý thuyết và thực hành, thì phải học đại học, thay vì nghiệp vụ sư phạm (96 giờ) và tập huấn nghiệp vụ giáo viên dạy thực hành lái xe (10 ngày) cho tất cả các hạng như Việt Nam.
Dạy lái xe ở Na Uy: Đào tạo trong 2 năm, 120 tín chỉ
Hằng năm có khoảng 100 người tốt nghiệp giáo viên dạy lái xe hạng B tại Na Uy, từ một chương trình đào tạo có duy nhất ở Đại học Nord.
Họ có thể làm việc tại các trường dạy lái xe, trở thành sát hạch viên của Cục Quản lý đường bộ công cộng Na Uy hay làm việc về an toàn đường bộ trong trường phổ thông, hành chính công và các công ty vận tải.
Để được xét nhập học cần phải có giấy phép lái xe hạng B số sàn trở lên ít nhất 3 năm, hoặc 2 năm số tự động và 1 năm số sàn, và tốt nghiệp THPT hoặc tương đương. Người có kinh nghiệm chuyên môn với xe trên 16 tấn được ưu tiên tuyển chọn.
Chương trình đào tạo gồm 12 môn học tương ứng 120 tín chỉ trong 2 năm.
12 môn học dành cho người học đào tạo lái xe ở Na Uy
Sau khi hoàn thành chương trình này, người học sẽ có kiến thức vững chắc về đào tạo lái xe, hiểu rõ nhiệm vụ và tầm quan trọng của trường dạy lái xe, cũng như nắm bắt nghiên cứu phát triển trong lĩnh vực này.
Đồng thời, có kỹ năng tạo môi trường học tập tốt, quản lý mối quan hệ đa văn hóa, thực hiện đánh giá đạo đức nghề nghiệp, và phát triển các phương pháp giảng dạy. Ngoài ra, còn phải có khả năng lập kế hoạch, thực hiện và đánh giá chương trình đào tạo.
Năng lực chung là có chuyên môn giao thông rộng, nhận thức đạo đức nghề nghiệp và khả năng thích ứng với sự thay đổi.
Người tốt nghiệp chương trình này không được cấp bằng đại học. Muốn dạy các hạng xe cao hơn B thì cần phải học nâng cấp sau đó.
Tuy nhiên, so với Việt Nam thì 120 tín chỉ cũng chính là thời lượng đào tạo tối thiểu của bậc đại học. Còn quy định tối thiểu cho các bậc dưới là cao đẳng – 60 tín chỉ, trung cấp – 35 (tốt nghiệp THPT) hoặc 55 (tốt nghiệp THCS), sơ cấp 3 – 25, sơ cấp 2 – 15 và sơ cấp 1 – 5 tín chỉ.
Đây là yêu cầu rất cao so với giáo viên lý thuyết lái xe của nước ta, vốn chỉ cần tốt nghiệp trung cấp trở lên.
Cử nhân giáo dục giao thông và an toàn giao thông
Giáo viên dạy lái xe Na Uy có cơ hội tiếp tục học nâng cao để lấy bằng cử nhân giáo dục giao thông và an toàn giao thông, cũng duy nhất có ở Đại học Nord.
Chương trình cử nhân này chỉ tuyển giáo viên lái xe, diễn ra trong 2 năm với các mục tiêu đào tạo là:
Về kiến thức, người học sẽ có hiểu biết sâu rộng và cập nhật về giao thông, các quá trình tâm lý và điều kiện xã hội học ảnh hưởng đến giáo dục, an toàn đường bộ trong nước và quốc tế, lý thuyết giảng dạy và các phương pháp nghiên cứu khoa học.
Về kỹ năng, người học có thể áp dụng các phương pháp giảng dạy khác nhau dựa trên bằng chứng, đánh giá các lựa chọn trong công tác an toàn đường bộ, và trình bày thông tin một cách mạch lạc. Đồng thời có khả năng sử dụng lý thuyết và tài liệu để viết nghiên cứu độc lập về các vấn đề liên quan đến giáo dục và an toàn giao thông.
Về năng lực chung là có khả năng phân tích vấn đề an toàn và giáo dục giao thông, đánh giá và tham gia vào các nghiên cứu, thúc đẩy phát triển giao thông an toàn, thân thiện với môi trường. Ngoài ra còn có thể lập kế hoạch và thực hiện các dự án dài hạn, làm việc độc lập hoặc trong nhóm, tuân theo các yêu cầu và quy tắc đạo đức.
Dĩ nhiên, từ bằng cử nhân hoàn toàn có thể học lên thạc sĩ, tiến sĩ trong các lĩnh vực liên quan.
Tập trung vào sư phạm và giao thông
Có thể thấy chương trình đào tạo giáo viên lái xe Na Uy tập trung vào xây dựng năng lực sư phạm và giao thông cho người học. Trong đó mỗi chủ đề chiếm 1/2 thời lượng. Tính riêng mỗi chủ đề thì số tín chỉ cũng đã bằng yêu cầu tối thiểu của trình độ cao đẳng Việt Nam.
Tương tự, chương trình cử nhân giáo dục giao thông và an toàn giao thông có 1/3 về sư phạm, 1/3 về giao thông và 1/3 chung (luận văn). Thời lượng 60 tín chỉ của chương trình này bằng yêu cầu tối thiểu của trình độ thạc sĩ ở nước ta.
Như vậy, có thể thấy sự khác biệt rất lớn giữa giáo viên lái xe và người có giấy phép lái xe cùng hạng ở Na Uy là năng lực sư phạm và giao thông.
Điều này cũng khác biệt với Việt Nam, khi mà giáo viên lái xe chỉ khác biệt chút ít về sư phạm, sau khóa học 96 giờ, và hầu như không khác biệt về năng lực giao thông với người có giấy phép lái xe cùng hạng.
